Pomimo tego, że w Ukrainie trwa wojna, w kraju organizowanych jest wiele wydarzeń edukacyjnych i charytatywnych, m.in. wykłady, wystawy sztuki. Zebrane w trakcie nich fundusze trafiają na potrzeby wojska lub rodzin przesiedleńców. Udało nam się porozmawiać z przedstawicielami trzech różnych organizacji z różnych części Ukrainy, aby dowiedzieć się, jak przebiega proces organizacji takich wydarzeń i poznać ich opinię na temat zmian, jakie zaszły w społeczeństwie od początku wojny.
Realizacja wydarzenia. Ile osób się angażuje?
Zazwyczaj, jak mówią nasi rozmówcy, przy organizacji takich wydarzeń pracuje od 4 do nawet 40 studentów. Wszystko zależy od skali przedsięwzięcia.
– W sumie z zespołu pozostały 4 osoby, które były we wszystkich projektach, a 9 osób pracowało nad wydarzeniem, które odbyło się 28 sierpnia – mówi Mykyta, założyciel projektu „W Łapkach”, z siedzibą w Krzywym Rogu. Studenci z „W Łapkach” organizują w swoim mieście wieczory kreatywne, pokazy filmów ukraińskiego kina i wystawy – performance.
We Lwowie stowarzyszenie USS mimo wojny organizuje różne imprezy. Ukraińscy Studenci za Swobodu to organizacja publiczna, która popularyzuje idee liberalizmu w Ukrainie. O pracy w wojennych realiach opowiada Daryna, szef lwowskiego oddziału USS:
–(USS) tworzy około 70 osób, mniej więcej połowa z nich jest aktywna. Od początku inwazji tworzyliśmy projekty, dzięki którym jednoczyliśmy ludzi. Chcieliśmy utrzymać aktywność we Lwowie i gościliśmy członków USS z Charkowa, Kijowa i innych regionów, które były pod ostrzałem – opowiada Daryna.
Skąd się biorą pomysły na wydarzenia?
Jak opowiada Daryna, pomysły na nowe formy aktywności bardzo często powstają spontanicznie, podczas rozmowy. To organiczny proces, w którym każdy może zaproponować interesujący go temat i uzyskać wsparcie od osób o podobnych poglądach.
– Na przykład ostatnio zorganizowaliśmy wykład o demokracji. Dziewczyna z naszej organizacji właśnie wyjechała na wymianę, aby przez kilka tygodni studiować w Danii. Poznała wiele ciekawych organizacji i wpadła na pomysł, żeby zrobić wydarzenie online, gdzie moglibyśmy zaprosić tych wykładowców z Danii – powiedziała Daryna.
– Mój przyjaciel, student filozofii z Akademii Kijowsko-Mohylańskej, osoba bardzo inteligentna, zaproponował organizację wydarzenia, na którym chciał wytłumaczyć swoim przyjaciołom, dlaczego życie w Rosji jest okropne z filozoficznego, ekonomicznego i politycznego punktu widzenia – mówi Elizaveta, właścicielka przestrzeni coworkingowej w Kijowie.
Droga od pomysłu do realizacji
Studenci czuwają nad organizacją tego typu wydarzeń od początku do końca. – Ścieżka od pomysłu do jego realizacji może przebiegać w bardzo zróżnicowany sposób, zarówno jeśli chodzi o czas, jak i zasoby. Wyjaśnię na przykładzie projektu „Shum” – powiedziała Mykyta z „W Łapkach”. – Na początku przedstawiłem pomysł. Zaczęliśmy myśleć o tym, jaką formę dane wydarzenie ma przybrać, ustalamy cel. Następnie zaczynamy szukać lokalizacji. Potem analizujemy, jacy artyści będą mogli się pojawić na wydarzeniu, które przyjmie formę wystawy i spektaklu w jednym, na którym będą obrazy i aktorzy. Czasem wszystko jest bardzo proste, a czasem wręcz przeciwnie – bardzo trudne, bo plan się wali i trzeba szybko znaleźć rozwiązanie problemu – przyznał.
Wolontariat w czasie wojny
Pojawia się też pytanie, gdzie w czasie wojny można znaleźć osoby, które będą chciały zaangażować się w organizację wydarzeń charytatywnych, z których fundusze są przekazywane na cele ukraińskiej armii. – Na ogół są to znajomi mówcy i wykładowcy, których słyszeliśmy już na innych wydarzeniach lub np. nasi nauczyciele. Często zapraszamy wykładowców z uniwersytetów ze Lwowa – wyjaśniła Daryna z USS.
Ale pomocna okazuje się też moc mediów społecznościowych. – Osoby chętne do wzięcia udziału w naszych wydarzeniach znajdujemy poprzez Instagram, przez znajomych lub sami się zgłaszają w odpowiedzi na nasze ankiety, które zamieszczamy w sieci. Czasem zaglądamy w przestrzeń medialną, ale to rzadkość, bo najczęściej angażujemy młodych artystów – odpowiedział Mykyta z „W Łapkach".
Aby zgłosić się na wolontariat i poświęcić tyle czasu na organizację wydarzeń, trzeba usłyszeć wołanie z własnego wnętrza. Każdy z naszych rozmówców wybrał taką drogę, ale sytuacja każdego była inna.
– W pewnym momencie po prostu zmęczyło mnie proszenie wszystkich o pieniądze. Pytając obcokrajowców, Ukraińców, pomyślałam, że trzeba generować pieniądze, a nie cały czas o nie prosić. Dlatego pomyśleliśmy, że powinniśmy otworzyć biznes. Było to w połowie kwietnia. Napisałam do koleżanki, wiceprezesa Erasmus Student Network i powiedziałam, że za tydzień chcę otworzyć przestrzeń coworkingową i potrzebuję pomocy przy projektowaniu. To było szalone. Powiedziała: „Lisa, jesteś crazy, ale jestem z tobą”– mówi Elizaveta o swoim coworkingu w Kijowie.
– Naszym najbardziej aktywnym zespołem jest Kijów. Potem Charków, ale oni nie działają teraz, bo członkowie są w różnych częściach Ukrainy i świata. Lwów stał się swego rodzaju centrum dla wolontariuszy. Jeśli porównamy ośrodki zachodnie, takie jak Tarnopol, Iwano-Frankiwsk, Żytomierz, to może nie są one ilościowo, ale jakościowo bardziej rozwinięte niż wschodnie, przez to, że wielu studentów wyjeżdża na studia do tych miast. W Mariupolu był też mały zespól. W Siewierodoniecku była jedna nasza, ale ponieważ nie ma tam studentów, nie tak dużo jak w zachodnich regionach, ośrodki są mniej rozwinięte – komentuje Darina.
Zbierają pieniądze dla żołnierzy
Często mając tylko pomysł i niepowstrzymaną chęć dzielenia się i pomocy, ukraińscy studenci zbierają pieniądze na utrzymanie wojska na linii frontu i promowanie demokratycznych idei w społeczeństwie. –Wystartowaliśmy 1 maja. Od tego czasu na wydarzeniach udało nam się zebrać około 43 tys. hrywien. Wiem, że to nie tyle, ile byśmy chcieli, ale prężnie się rozwijamy i aktywnie pomagamy i zbieramy na potrzeby Sił Zbrojnych Ukrainy i uchodźców – podsumowała Elizaveta.
„Rozumiesz, że życie toczy się dalej”
Naszych rozmówców zapytaliśmy też o odczucia i obserwacje dotyczące zmian w społeczeństwie i w ich otoczeniu. – Ludzie różnie reagują na wydarzenia, które organizujemy. Wydaje mi się, że ludzie są szczęśliwi, bo od początku inwazji na pełną skalę przez wiele miesięcy po prostu baliśmy się i nie wiedzieliśmy, co będzie dalej, a gdy ktoś zobaczy, że miasto ożywa, odbywają się wydarzenia charytatywne i edukacyjne, rozumie, że życie toczy się dalej – powiedział Mykyta.
–Wierzę, że się zmieniamy – mówi Elizaveta. – Z jednej strony stajemy się coraz bardziej wymagający, bo wiemy, jak można nas oszukać. Wiemy, kim są Rosjanie i jakie niebezpieczeństwo może nas czekać, jeśli nie będziemy wolni. Z drugiej strony stajemy się też milsi i bardziej otwarci. Zapomnieliśmy, jak to jest się bać, ponieważ stało się to nieważne. Zapomnieliśmy o naszych ograniczeniach – dodaje.
